Sunday, September 16, 2012

Mongol helnii huvisal 2

Ene dugaar ar mongolchuudiin chatnii yrianii talaar ym. Chaatnii bichlegiin huvisaluud ni golduu negdeh uyees hoishih egshig geegdeh baidlaar ilreh ba ene baidal ni oiraduudiin tod bichigtei tostei haragdah ba kiril mongol bichigt orgoltgui uyuuded egshig bichih ni ogt hereg ugui zuil baisang davhar haruuldag.

Kiril mongol tsagaan tolgoid giiguulegchuudiin dangaar duudagdah helberiig aguulsan ugs baih avaas tedgeer egshguudiig ogt esvel zarimiig ni bichihgui baih ni ih.
  • аанхан/ мхм
Duudlagiin yrianii aanhan-iig orchin uyd zaluus mhm gej tovchloh bolj ehelsen. Gehdee zovhon ene hoyroor togtoh ugui ba hun buriin heregledeg ovormots bichiltuud baij boldog.
  • тэнэг буюу т1/ тэ1
teneg gej butneer ni bichih ni hovordson ba golduu t1 esvel te1 gej bichih bolson. End 1-iig haraad humuus neg gej shuud unshihtai holbootoi.
  • гэсэн = гсн 
End G useg kiril mongol tsagaan tolgoid dangaar unshigdahdaa Ge gej unshigddag baidliig ashiglasan baina.
Uuntei ijil jishee: tgsn gsn mdsn = tegsen gesen medsen.
  • ок , hi, bye 
Ar mongolchuud yriandaa okey gedeg gadaad ugiig tiim ch ih heregledeg ugui hernee message, chatnii yriandaa ok (okey), hi, bye gej ih bichdeg. Jishee ni: i) Hi, yu bna? ii) Ok, Za tur bye

  • tlll (хэдэн ч l бж бно)
Ene ni ymar neg ug bish ba zugeer l heleeree avia gargah uyd garah duug ilerhiilsen baidal ym. Utga ni : za boli doo, arai ch dee.
  • үгнүүдийг нэгтгэж хэлэх буюу олон үгийг ар араас нь хурдтай хэлэхэд сонсогдох байдлыг нэг үгээр илэрхийлэх
Ar mongolchuud chatlahiin hireer olon ugsiig sonsogdoh baidlaar neg ug meteer bichih ni ih baidag. Ene yvts tsaashid ch urgeljleh ba mash olon jisheeg duridaj bolno. Jishee ni:
yu hiigeedain? = yu hiigeed baina?
chi yvchihsiimuu? =  chi yvchihsan ym uu?
ene chini odoo yu ve? = enchodoo yuv?
zalaadaigaarai = zalaad baigaarai
yu gesiimb? =  yu gesen ym be?
tgd bhda yadiimb =  tegeed baihdaa yadag ym be
yadiin be = yadag ym be!
d useg geegdeh ni: tegeel bh ym = tegeed l bh ym (turuuchiin dugaardah gej megeel gedeg jisheetei ijil)

  • шд = шүү дээ = ш дээ
shuu dee gedgiig shd ym uu shdee gej bichih ni ih baidag. Shuu dee-g nariin anhaaruulsan zuils ym uu eyldegeer heleh tohioldold ashiglah ni ih bolson.

  • аймаар = майр
aimaar gehiin orond mair getsgeeh ni ih bolson. Jishee ni: mair hoorhon golog.
  • хатуу гийгүүлэгчийг зөөлрүүлж хэлэх (хагас юм уу бүтэн маяглалт):
Ar mongolchuud chaatnii bichlegtee B, T geh met hatuu usgiig zoolruulj V, D-g ashiglah ni elbeg. Gehdee ene ni hagas mayglaltiin helbertei baidag. Jishee ni:
haashdaa l valairtssan = haashdaa l balairtssan
teneg gedeg ni =  dineg gedeg ni 


Saturday, September 15, 2012

Mongol helnii huvisal 1

Enehuu hicheel ni ar bolon ovor mongolchuudiin helnii yalgaag arilgah uudnees ovor mongolchuudad ar mongoliin asar hurdtai oorchlogdoj baigaa helnii huvisaliin talaarh tsuvral hicheel ym.

Bi ug tsuvral hicheeluudiin dugaaruud dund ymar neg holboos baih ugui ba bugd tuhain uyd sanaj baisan oorchloltuudiig tusgah bolno.

Ene dugaart 90eed onoos hoishih mongol hel herhen oorchlogdoj baigaa talaar sonorduulah bolno.

  • -м -з нтр болж байна: 
Mongol helend alivaa ugend huch nemegduuleh uudnees -m  -z 'geer usgeer 2dogchiig uusgedeg. Jishee ni: hool mool, mongol zongol.
Enehuu baidal ni odoo aajmaar ar mongoliin helnees ustaj baigaa ba odoo orond ni ene ter buyu tovchoor ntr gej unshigddag ug turj orj irj baigaa.
  • чих шиг үүссэн нь:
Uul ni "ch geh shig" gesen ug ba hurdan helegdehiin hireer "chih shig" gedeg ni negentee bichgiin helnee hurtel hereglegdeh bolson.

  • гэж мэгээл үүссэн нь:
Ugtaa "gej megeed l..." gesen ug ba alivaa oguulberiin togsgol baidlaar hereglegdej baina. gej megeh gesen ugnees gej megeed gej uusch baina. Buten utga ni gej megeed l baih ugui yu gesen sanaatai ch buten heldeg hun hovor. Ichinguiren buyu mayglah uudnees ug ugiig ih heregledeg. Bas sanaagaa shuud bas baidlaar ilerhiileh gesen sanaa bolno.
Jishee ni: Chi aimaar hoorhon gej megeed l... 


Haraaluud:

  • пиздагийн оронд шаах болон сда орж ирсэн нь:
Ar mongolchuudiin tugeemel heregledeg haraaliin ug ni orosuudiin pizda baisan ba hel hogjihiin hireer sda bolj huvirch baigaa ba ene ni ymar ch utgagui ug bogood hurdan bolood ih helegdehiin hireer zoolrood pi gesen ehlelee geesen helber ym. Angli heltnuudiin heregledeg fuck shigeer mongolchuud shaah gedeg ugiig haraaldaa ih heregledeg bolson.

  • (тэгж) наасан үүссэн нь:
Anh har yriand shaasan gedeg ug ih hereglegdeh bolson. Ene ni het hatuu buyu shuud utgaaraa ba hudlaa zalah ene ter gesen utga ilerhiileh uyd tun tohiromj ugui baisan bolohoor shaah gedegtei tosteigoor naah gej uussen ba ihenh tohioldold tsavuugaar ym naah gedeg utga aguulagddag ugui.
Jishee ni: Bat geriin daalgavraa hiisen gej naasan. Ene oguulbert Bat geriin daalgavraa hiisen gedegt yrij baigaa hun buten itgeh ugui baigaag haruulj baina.

  • шаана биз үүссэн нь:
Ene ni deerh tegj naasantai ijilhen utgatai. Bas hudlaa helj baina, bi itgeh ugui baina gesen sanaatai.

Thursday, September 13, 2012

Латин галигаар криллээр бичих (latin galigaar kirileer biqih))

End kiril useg meddeggui ym uu hyalbar argaar buyu latin galigaar biqij surah sonirholtoi humuust zoriulj heden holboos tavilaa.

  • Windows heregledeg humuust: 

  • Macintosh heregledeg humuust: 

  • Webeer kirileer biqih humuust: 
  • Android-toi humuust: 
bolon
esvel delgec jijigtei utastai humuust:
  • iOS-toi humuust: 
jailbreak hiisnii daraa Cydia suulgaad Mongolian keyboard gej suulgana.
esvel http://itunes.apple.com/us/app//id497323959?mt=8

holboosuudiig sanal bolgoj baina.

(Jich: End ch usgiig uvurmongolchuud oilgoh uudnees q-eer bichsen bas kirileer bicheegui bolno :))

Saturday, January 28, 2012

Xолбох эгшгийн дүрэм


  Би хувьдаа Xолбох эгшгийн дүрмийг чухалчилдаг. Учир нь бусад тийн ялгалын нөxцлүүд, олон тооны нөxцлүүд бол харьцангуй амар (салангид бичигдэх нь их), тэдгээрээс шалтгаалж алдаа гарах нь бага санагддаг.
За тэгэхлээр энэ дугаарт Холбох Эгшгийн Дүрмийг товч байдлаар доор дурдсу.
Юуны өмнө олонтаа хэрэглэгдэх товчлолууд болон нэртомьёонуудыг танилцуулъя.

  • Н,Б,Д (дэвсгэр д),Р,С,Л үсгүүдээр төгссөн үйл үгсийг цаашид НАБДАРСАЛ гэх,
  • я (е,ё,ю), Г,Н,М,Л,Р үсгүүдээр эхэлсэн нөxцлүүдийг цаашид яГААНМОЛОР гэх, 
  • ж,ч,б,с,д,х,т үсгүүдээр эхэлсэн нөxцлүүдийг цаашид жичбусадхот гэх
  • Үйл үгийн хувираагүй байдал нь монгол хэлнээ угтаа -x (явах) гэж төгсөхгүй англи хэл шиг тушааx хэлбэрт байдаг. Тиймээс цаашид үйл үгийн хувираагүй хэлбэрийг - (яв-)  гэх
  • (О/У/Ө/Ү үсэг)-ийг гэдэс 
гэж тус тус хэрэглэж товчлох болно.

Онч Үгс: Дугаар 1


Published with Blogger-droid v2.0.4